Theo thống kê và cảnh báo từ giới chuyên môn, tỷ lệ người dưới 40 tuổi mắc bệnh thận mạn tính đang tăng nhanh, trở thành gánh nặng cho cả cá nhân và xã hội.
Vậy điều gì đang khiến thế hệ trẻ – những người vốn khỏe mạnh, năng động – lại phải đối mặt với nguy cơ suy thận ngày càng cao?
1. Chế độ ăn uống mất cân đối – Kẻ đầu tiên đánh vào thận
Người trẻ hiện nay tiêu thụ quá nhiều thức ăn nhanh, đồ chiên rán, đồ uống nhiều đường. Không ít người chọn thực phẩm chế biến sẵn cho tiện, mà quên rằng lượng muối, đường và chất bảo quản trong đó đều là “gánh nặng” cho thận.
👉 Ăn mặn, ăn ngọt nhiều, ít rau xanh và chất xơ khiến thận phải hoạt động liên tục để đào thải natri, đường, độc tố – lâu dài sẽ gây tổn thương nhu mô thận.
2. Lười vận động, stress và thiếu ngủ – Bộ ba phá hoại trong im lặng
Làm việc căng thẳng, thức khuya, ngồi nhiều, không tập thể dục – tất cả tạo nên lối sống ít vận động, làm rối loạn chuyển hóa và nội tiết.
💡 Đây là nguyên nhân tiềm ẩn dẫn đến tăng huyết áp, tiểu đường, béo phì – những bệnh nền có thể dẫn đến suy thận mạn tính nếu không được kiểm soát.
3. Nhịn tiểu, uống ít nước – Hành vi nhỏ, hậu quả lớn
Bạn có biết rằng nhịn tiểu thường xuyên hoặc không uống đủ nước mỗi ngày sẽ làm giảm khả năng lọc và đào thải của thận?
⛔ Việc giữ nước tiểu quá lâu làm tăng nguy cơ viêm đường tiết niệu, sỏi thận, thậm chí viêm thận mạn. Thận giống như bộ lọc, nhưng nếu không được “rửa trôi” bằng nước, chất cặn sẽ tích tụ, gây hại dần dần.
Bệnh nhân chạy thận tại Bệnh viện Chợ Rẫy, TP HCM, tháng 3/2024. Ảnh: Phùng Tiên
4. Lạm dụng thực phẩm chức năng và thuốc – Tin tưởng mù quáng, thận “chịu trận”
Thực phẩm chức năng “bổ thận, mát gan” đang được quảng cáo tràn lan, nhưng nhiều người dùng không có chỉ định y khoa, không rõ thành phần hay nguồn gốc.
❗ Việc dùng sai thuốc giảm đau, kháng sinh cũng gây viêm thận cấp, hoại tử ống thận, tổn thương không thể phục hồi nếu phát hiện muộn.
5. Bệnh nền ngày càng trẻ hóa – Mối nguy âm thầm
Tiểu đường, tăng huyết áp, viêm cầu thận – những bệnh từng phổ biến ở người già nay đang gặp ở cả người 25–35 tuổi.
📌 Nhiều trường hợp có eGFR (độ lọc cầu thận) chỉ ở mức 60–90 mL/phút/1,73 m² – dù vẫn trong giới hạn bình thường – nhưng thực tế là đã giảm chức năng thận nếu có kèm các yếu tố nguy cơ như béo phì, hút thuốc, thiếu ngủ, dùng rượu bia.
Cách bảo vệ thận ngay từ khi còn trẻ
Đừng chờ đến khi có triệu chứng mới lo cho sức khỏe thận. Hãy chủ động thay đổi lối sống ngay từ hôm nay:
✅ Giảm ăn mặn, hạn chế đường và thực phẩm chế biến sẵn
✅ Uống đủ 2 lít nước/ngày (trừ người có bệnh lý cần giới hạn nước)
✅ Duy trì vận động 150 phút/tuần
✅ Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng và tránh thức khuya kéo dài
✅ Không tự ý dùng thuốc hay thực phẩm chức năng
✅ Khám sức khỏe định kỳ, kiểm tra chức năng thận nếu có yếu tố nguy cơ
Đừng để bệnh thận “ghé thăm” khi bạn còn quá trẻ
Thận không biết nói, nhưng thận sẽ cảnh báo. Đừng để đến lúc có biểu hiện suy giảm chức năng thận, khi đó điều trị sẽ rất khó khăn và tốn kém. Chủ động bảo vệ sức khỏe thận là đầu tư lâu dài cho tuổi trẻ, năng suất làm việc và chất lượng sống của chính bạn.
